اولین شاهکار «ریچارد سرا» در خاورمیانه به نام ایران رقم خورد
فرهنگخانه- پرویز براتی: «ریچارد سرا» مجسمه‌ساز مطرح آمریکایی در حالی اولین شاهکار خود را در خاورمیانه نصب کرد که گفت در ساخت این اثر از اندیشه‌های یک ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی الهام گرفته است.
این هنرمند ۷۳ساله که مجسمه‌های مینی‌مالش در موزه‌ها و مراکز نمایشگاهی معتبری چون گوگنهایم و گران‌پاله نصب شده، ساخت اولین مجسمه خود را در دوحه براساس نظریات هندسی و ریاضی ابوسهل کوهی، ریاضیدان و ستاره‌شناس سده دهم ایرانی به اتمام رساند. این مجسمه که هفته گذشته طی مراسمی باشکوه در فضای مقابل موزه هنرهای اسلامی قطر رونمایی شد، از جمله اقدامات مهم خاندان آل‌ثانی در جذب هنرمندان سرشناس از سراسر جهان است.
سرا، در گفت‌وگویی اختصاصی با «شرق» درباره چگونگی تاثیرپذیری از ریاضیات و هندسه ایرانی در این مجسمه که «۷» نام دارد، گفت: «در هندسه ایرانی و اسلامی عدد هفت بار معنایی خاصی دارد. این عدد در قرآن کریم بیش از ۲۰بار تکرار شده است. در قرآن این عدد به صورت واژه «سبع» و سبعه» به کار رفته و در تحقیقاتم متوجه شدم در فرهنگ اسلامی نماد کثرت و فراوانی است. مجسمه من هم از هفت ورقه فولادی ساخته شده که یک فرم هفت‌ضلعی را می‌رساند.»
مجسمه‌ساز آمریکایی درباره نحوه آشنایی خود با ابوسهل کوهی و نیز هندسه و ریاضیات ایرانی اضافه کرد: «روزی در نیویورک مشغول مطالعه و ورق زدن دانشنامه ستاره شناسان بودم که به نام ابوسهل کوهی برخورد کردم. نکات زیادی در مورد او برایم جالب بود از جمله اینکه دریافتم کتابی درباره نواقص مسایل ارشمیدوس نوشته و اولین کسی بوده که اقدام به محاسبه نصف‌النهار کرده است. این اطلاعات تشویقم کرد که بیشتر در مورد او بدانم و جالب اینجاست که بعد از آن به چندین کتاب درباره این ریاضیدان برخورد کردم.
در آنجا بود که دریافتم ابوسهل کوهی روش خاصی برای ترسیم مخروطی سه‌بعدی ابداع کرده است.» ابوسهل بیژن بن رستم کوهی یا ابوسهل کوهی طبرستانی ریاضیدان و ستاره‌شناس قرن پنجم ایرانی و اهل مازندران بود. این ریاضیدان در اصل از مردم طبرستان بود و در ایام سلطنت عضدالدوله و شرف‌الدوله در بغداد می‌زیست. در سال ۳۷۸ به دستور شرف‌الدوله، رصدخانه‌ای در بغداد بنا کرد و در آن به رصد پرداخت.
نصب نماد ۲۴متری ریچارد سرا در جنوب خلیج‌فارس سه سال بعد از نصب مجسمه‌ای سنگی با عنوان «خلیج‌فارس» در فاز ۹ و ۱۰ منطقه عسلویه در کنار آب‌های خلیج‌فارس صورت می‌گیرد. سیمین اکرامی، سازنده آن مجسمه، اثر خود را بر اساس نقشه جغرافیایی ابواسحاق اسطخری جغرافیدان قرن چهارم هجری ساخته بود. هر چند مراسم رونمایی از مجسمه ۱۲تنی اکرامی، آن زمان یعنی در روزهای پایانی سال ۸۷ انعکاس مناسبی در رسانه‌ها نیافت، با این حال نصب نماد دیگری، این بار در حاشیه جنوبی خلیج‌فارس با الهام از دانش گذشته ایرانیان، می‌تواند برای بار دیگر جایگاه دانشمندان ایران را در جهان یادآوری کند.
